Wat is je algemene indruk van het examen en wat vind je een passende N-term?
Het examen heeft leuke vragen, maar het correctiemodel verdiende mijns inziens meer aandacht. Ik kom met n=1 lager uit dan het se-gemiddelde van de klas, dus ik kruis mijn vingers voor een iets hogere n-term.
Ik kom op 33,5 punten (6,1 bij N=1) gemiddeld bij een SE van 6,6. Ik hoop daarom op een N rond de 1,5 om op het SE-cijfer uit te komen.
Wat betreft het examen: een beetje wisselend. Een aantal vragen doen vrijwel alle leerlingen goed, een aantal vragen juist vrijwel niemand (of in ieder geval maximaal 1 deelscore van de 2 door het CV).
Al met al was het niet mega moeilijk, maar wel wat andere onderwerpen dan verwacht. Jammer dat sommige vragen taalkundig anders te interpreteren waren. Soms zou een toevoeging van een paar woorden al een groot verschil gemaakt hebben om leerlingen niet de verkeerde richting in te laten gaan. Leerlingen die de stof prima beheersen gaan nu soms toch de verkeerde richting in. Dat is zonde.
Waarom is er niet veel meer kritiek op het examen. Helaas weer erg onduidelijk geformuleerde vragen waardoor leerlingen die de stof wel begrijpen toch nog de mist ingaan, een correctiemodel waar opnieuw weer heel veel over gediscussieerd moet worden en er vervolgens nog steeds veel onduidelijkheden zijn, en ook te veel vragen zijn die naar mijn idee buiten de belevingswereld liggen van de leerling. Ik vind dat een examen in principe van zodanige kwaliteit moet zijn dat de norm dichtbij 1,0 ligt. De N-term is in de afgelopen 4 jaar gemiddeld 1,6 (!) geweest. Stel dat de norm wel 1,0 was geweest dan was het landelijk gemiddelde een 5,5 (!). Dit geeft toch aan dat de examens voor onze leerlingen simpelweg erg lastig zijn geweest (en dit examen is geen uitzondering). Is dat de bedoeling? Ik zie op mijn school duidelijk een trend dat er steeds minder economie wordt gekozen door leerlingen uit klas 3. Leerlingen krijgen wel van broers/zussen/vriendjes te horen dat de examens relatief zwaar zijn en je beter een ander vak kan kiezen (als je die keuze hebt). Komend schooljaar hebben we op mijn school opnieuw een cluster minder (net als dit jaar). Altijd 6 goed gevulde clusters gehad en nu volgend jaar terug naar 4. Economie is een maatschappijvak, waarbij je volgens mij zou moeten willen dat zeer veel leerlingen hier voldoende mee in aanraking komen. Onze examens zijn echter al een paar jaar geen reclame om economie te kiezen. Uit de reacties op de Vecon-site blijkt toch ook heel veel frustratie bij de docenten. Ik vond het nodig om te laten weten dat er best heel kritisch mag worden gekeken naar het niveau van het economie-examen en we niet alles met de mantel der liefde moeten bedekken.
Helemaal eens met Henk. Het examen is goed te maken, maar het CV maakt het allemaal nodeloos gecompliceerd. Er moeten antwoorden worden gegeven die voor ons, docenten, soms niet eens logisch zijn (gezien de enorme hoeveelheid discussies), maar we hebben het over de belevingswereld van leerlingen. Velen van heb laten prima zien te snappen wat ze aan het doen zijn, maar alleen het het niet opschrijven van een woord (ik noem 'bedrijfskosten'), helaas.. Toetsen we nu het niveau van de leerlingen op het gebied van begrip van het vak of gaat het om echt de allerkleinste futiliteiten die, indien niet volledig of volledig juist opgeschreven, tot een grote puntenaftrek leiden? Ik zou graag willen dat we belangrijke zaken toetsen alsook vaardigheden.
Het examen bevat (te) weinig vragen waarbij leerlingen makkelijk kunnen scoren. Veel vragen vragen zo'n specifiek antwoord dat meestal maar de helft van de punten kunnen worden behaald. Een hoge N is wenselijk. Ik stem voor N = 1,7
Het verschil in het correctiemodel tussen wanneer je nou wel iets goed beantwoordt en wanneer niet is echt immens groot. Vraag 28 staat dan duidelijk benoem, maar hoef je dus eigenlijk weinig voor te doen. Bij vraag 24 moet de leerling maar begrijpen dat het effect van rente op bestedingen helemaal uitgelegd moet worden. Het keynesiaanse kruis dat niet op 600 snijdt bij EV1 is natuurlijk bijzonder slordig. Om nog maar te zwijgen over het fiasco van opgave 4... Waarom staat die zin daar boven vraag 17? En waarom laten we leerlingen niet redeneren hoe lijnen verschuiven zodat ze kunnen laten zien of ze iets begrijpen bij vraag 19. Bij vraag 29 hoeft er dan nu niks over waarom effecten extern zijn uitgelegd te worden en vorig jaar wel. Ik zou het fijn vinden als het meer voorspelbaar wordt wat er wel en niet goedgekeurd zou worden. Gezien de discussies hier is dat niet altijd eenvoudig.
Examen slordig maar acceptabel, correctiemodel matig zou ik zeggen.
Ik maak nog even een aanvulling op mijn eerdere opmerkingen. Bedenk nog eens dat in de afgelopen 4 jaar onze leerlingen gemiddeld slechts 50% van de punten hebben gehaald die ze konden halen. Het is dan niet vreemd dat leerlingen tijdens het maken van het examen onder meer stress moeten werken dan ze gewend zijn. En dat de redding iedere keer maar moet komen van een zeer hoge N-term. Ik zou mij als maker(s) van het examen (in combinatie natuurlijk met het antwoordmodel) zeer ongemakkelijk voelen als ik deze cijfers onder ogen krijg. Ik ben natuurlijk zeer benieuwd hoeveel procent van de punten onze leerlingen dit jaar zullen behalen, maar ik vrees gezien alle discussies dat .... Mijn opmerkingen moeten worden opgevat als stof tot nadenken over hoe het examen er in de toekomst uit zou moeten zien. Dat er iets moet veranderen, lijkt mij wel duidelijk.
Heb ik het vecon-verslag gemist? Of gewoon niet goed gekeken op dit vernieuwde forum?
Niet goed gekeken.......
Reactie op examenopgave over wisselkoers tussen Curaçao en Aruba
Een reactie vanuit Curacao.
Goed dat het Caribisch deel van het Koninkrijk wordt meegenomen in een examenopgave – dat zorgt voor meer herkenning bij leerlingen hier. Toch wil ik graag een opmerking maken over hoe de situatie is weergegeven.
In de opgave lijkt het alsof de wisselkoers tussen Curaçao en Aruba kan veranderen door vraag en aanbod. Theoretisch gezien klopt dat binnen het economische model gegeven in de opgave, en het antwoord in het correctievoorschrift sluit daar logisch op aan.
Maar in de praktijk werkt het hier anders. Zowel Curaçao als Aruba hebben hun munt gekoppeld aan de Amerikaanse dollar. De wisselkoers ligt dus vast (1 USD = 1,79 XCG/AWG), en de centrale banken zorgen ervoor dat die koers ook zo blijft. De munten ‘zweven’ dus niet vrij, zoals het model in de opgave suggereert. Ook is de handel tussen de twee eilanden niet zo groot dat het, zelfs bij een flexibele koers, echt invloed zou hebben.
Dat verschil tussen theorie en praktijk kan verwarrend zijn – zeker voor leerlingen op de eilanden die weten dat de koers hier gewoon vastligt. Als het de bedoeling is om een theoretisch model uit te leggen, zou het helpen als er expliciet bij staat dat het om een fictieve of hypothetische situatie gaat. Maar dus niet over 2 bestaande landen die klaarblijkelijk een zwevende wisselkoers hebben in de opgave, terwijl dit niet zo is!
Kortom: mooi dat de eilanden worden genoemd, maar het zou nog beter zijn als daarbij ook rekening wordt gehouden met hoe het hier echt werkt.
Kan ik dan zeggen dat deze vraag niet gesteld had mogen worden?
Ik vond het examen slordig en soms onduidelijk, correctiemodel ook ietwat verwarrend. N = 1,4?
N = 1,4 lijkt me aan de magere kant voor dit examen. Daarvoor zijn er teveel vragen waarop ALLE leerlingen van mijn klas, en daar zitten ook echt wel goeie en vooral ijverige leerlingen bij, 0 punten scoren, omdat ze, misschien geheel onbedoeld, op het verkeerde been worden gezet.
Het lijkt wel of examenmakers hun best doen om steeds creatiever te worden. Dezelfde vragen in de dezelfde context stellen? Dat kan/mag natuurlijk niet......
Iedere docent zal dat herkennen; je probeert je tentamens voortdurend aan te passen. Dat is onze valkuil.
Ik ben niet zo enthousiast over dit examen en herken veel van wat eerder is genoemd.
Opgave 1 Zorgverzekering:
Op zichzelf een prima context met een aantal goede vragen, maar waarom vraag 1 stellen op een eindexamen? Als je de definitie niet scherp hebt ben je daar kansloos. Prima vraag voor een SE, maar als Jantje op dinsdagmiddag het 8ste uur even niet scherp was bij de uitleg over collectieve goederen loopt hij hier gelijk 1 punt mis. En vraag 4? Als je even niet op komt dat een huisarts een soort van preventieve functie kan vervullen, heb je geen punten. En waarom zou je daar op komen als leerling?
Opgave 2 Conc met zekerheid
Opdracht 11 vind ik niet goed passen bij ons vak. Moeten de ll de CW kunnen berekenen? Ik besteed daar natuurlijk aandacht aan als ik pensioenen bespreek, maar het zijn van die details die leerlingen punten kosten.
Opgave 3 Ijssalon
Eigenlijk wel een prima opgave. Vraag 12 was natuurlijk schokkend simpel. Vraag 16 kan je je afvragen of hier nu eigenlijk sprake is van zelfbinding.
Opgave 4 Eilanden verbonden
Wat een draak van een opgave. Onduidelijke context. Onduidelijke bronnen.
Opgave 5 Groen ontgroeien
Best een prima context met een aantal prima vragen. Vraag 23 is wat onduidelijk gesteld waardoor leerlingen niet ingaan op het verloop van de nieuwe lijn, maar ingaan op het andere gedrag en de gevolgen daarvan. Vraag 25 sloeg eigenlijk nergens op.
Opgave 6 Groenten
Hier heb ik eigenlijk geen opmerkingen over. Maar misschien komt dit omdat ik hem nog niet heb nagekeken.
Het CV was nogal eens onwerkbaar: ik denk dat ik mij vaak ga beroepen op bepaling 3.3.
Dit is een examen dat makkelijk oogt, maar dat niet is door soms verwarrende vraagstelling (vraag 2 is daar een goed voorbeeld van vind ik), vragen die veel punten waard zijn waarvan de eerste stap het lastigst is/oogt waardoor leerlingen al snel uit tijdgebrek of stress 0 punten scoren (vraag 11 en 14), algemene lengte (bij ons was niemand voor tijd klaar, terwijl daar ook leerlingen tussen zitten die dat normaal zeker wel zijn met goede score) en rigide correctiemodellen die vaak beperkender zijn dan nodig (de ejab bij 15 én 16, flauw uitgebreid bij 25, etc)
Al met al vind ik het examen dus moeilijk om fatsoenlijk op te scoren, wellicht al met al dezelfde moeilijkheidsgraad als vorig jaar. Dat examen was moeilijker, maar het correctiemodel was minder straffend. Dus rond de 1,5-1,8?
Ik ben diep teleurgesteld in dit correctievoorschrift, al helemaal na voorgaande jaren.
Ik ben het eens dat het examen oké was (idd wel ernstig dat er zulke slordigheden inzitten) maar het cv echt maakt dat ik niet hoog ga uitkomen. Ik zit gemiddeld op 29 punten als ik netjes het cv volg, wat gewoon onvoldoende is. Mijn leerlingen schrijven geen onzin op maar vaak (net) niet wat het cv wil horen. Ik ga er dan ook zeker vanuit dat er weer een hoge N-term gaat komen dit jaar, die 1.7 van vorig jaar vind ik nu meer dan terecht.
Op vrijdag al drie aanvullingen op het cv terwijl er al een addendum vóór het examen was. Het is gewoon niet goed gegaan bij het maken van dit examen en cv. Het doel van centrale examens wordt al langere tijd niet meer behaald in dit systeem.
Ook voorspel ik veel gedoe tussen correctoren wanneer docenten het cv iets ruimer nemen/artikel 3.3 veelvuldig gaan gebruiken. Je wilt niet gaan zitten muggenziften maar ook je eigen leerlingen niet tekort doen. Kost weer een hoop tijd voor iets wat alleen een controlerende factor zou moeten zijn..
Het examen differentieert goed tussen zwakke en sterke leerlingen en behandelt ook mooie en uiteenlopende onderwerpen.
Dat het examen op onderdelen erg slordig en verwarrend is, kan gebeuren. In het oog springt bijvoorbeeld vraag 14 (de maker is totaal vergeten de doelstelling van de onderneming te vermelden, en heeft daarbovenop een - voor de leerlingen uiterst verwarrende - zin over “de overige gegevens blijven hetzelfde” toegevoegd) of vraag 24 (daar had - het correctievoorschrift lezende - natuurlijk iets moeten staan in de trend van: "leg uit welk monetair beleid de centrale bank zal voeren, en leg uit hoe het oude evenwicht wordt bereikt", zoals een collega op dit forum terecht meldt). Door dergelijke onvolkomenheden krijgen heel veel leerlingen die de stof tot in de puntjes beheersen niet de punten die ze wel verdienen.
Storender vind ik dat - als dergelijke fouten naar boven komen - dit niet wordt hersteld. In plaats daarvan wordt ijzerenheinig vastgehouden aan het rigide correctievoorschrift waarmee het examen/correctievoorschrift al met al een te hoog “spring-door-het-hoepeltje-met-de-juiste-woordjes-die wij-willen-horen” gehalte kent. En daarmee doen we ons mooie vak tekort.
N-term 1,6
Het zou fijn zijn geweest als deze 'ruwe versie' van het CE goed getest was onder leerlingen en nog eens goed was doorgenomen, dan zou dit best een mooi, evenwichtig en niet te lang CE zijn geweest.
Het komt op mij een beetje over alsof er te weinig zorg is besteed aan het goed formuleren van vragen. Nu sluipen er misverstanden in en leidt de formulering van de vragen niet altijd tot de elementen die er volgens het CE in moeten zitten.
Vraag 2 (is overstappen ook uitstappen?), vraag 4 (wat zijn hier de 'totale zorgkosten?), vraag 5 (wat verstaan we onder doelmatigheid), vraag 6 (wat is hier de asymmetrische informatie), vraag 7 (warrig geformuleerde vraag), overlap in vraag 8 en 9 want 8 kun je al beantwoorden zoals je 9 beantwoordt, vraag 14 (herhaal even de doelstelling maxwinst), voor vraag 15 en 16 vermeld wat de doelstelling is, want dat moet wel 2x in het antwoord expliciet worden vermeld (terwijl dit zo voor de hand liggend is en dus vaak wordt weggelaten), vraag 17 (loonqoute vs. aiq), vraag 19 (even checken dat de GV uit de syllabus was gehaald (waarom zou je dat doen om hem vervolgens weer erin te gooien?) en deze manier van vragen leidt tot een wirwar aan hele en halve goede antwoorden), vraag 21 volkomen overbodig om die twee EV vergelijkingen erin te zetten en het zorgt ervoor dat het antwoord nu ook al in de tekst staat, vraag 22 het kan niet zowel dalen als stijgen, óf het daalt, óf het stijgt, vraag 23 'Leg uit welk' is dus eigenlijk Kies en leg uit, veel leerlingen kiezen nu zonder uit te leggen, vraag 25 volkomen idiote vraag waarbij mensen schijnbaar collectief afspreken om te gaan part-timen en zo allemaal minder gaan verdienen, want ohoh die output gap moet verkleind worden!...Opgave 6 Prima opgave...voor een Havo schoolexamen, dank voor het voorbereidingswerk.
Wel beter al da enkele jaren terug, maar ik verbaas me erover hoeveel er toch weer aan mankeert.
N= 1.2
Ik ben behoorlijk teleurgesteld in de reactie van het Cvte op vraag 2.
reactie op cvte:
Als risico’s overstappen binnen de markt van de ene verzekeraar naar de andere
verzekeraar is er sprake van risicoselectie.
- Risicoselectie is het gedrag van verzekeraars, niet van verzekerden. Het is een poging om gunstige risico’s aan te trekken of ongunstige te weren, bijvoorbeeld door polisvormgeving, marketing, servicekanalen of aanvullende pakketten.
Averechtse selectie gaat over marktfalen waarbij goede risico’s uit de markt worden gedreven.
- problematisch, moeten we nu in de toekomst zeggen dat als een klant overstapt van de ene verzekering naar de andere dat er dan geen averechtse selectie is omdat de klant niet uit de markt is gestapt. Dit lost het probleem niet op en maakt de situatie extreem onduidelijk voor toekomstige vragen. Wat moet ik uitleggen hierover in de klas? En dit is ook strijdig met alle voorgaande examens daar stapten klanten niet uit de hele markt, maar over op een andere verzekeraar.
Een verplichte verzekering is een middel om averechtse selectie te beperken (G4.4) en daar is hier sprake van.
- Als je iets beperkt dan verdwijnt het niet perse. Beperken is wat anders dan compleet laten verdwijnen. Dit gaat in tegen fundamentele regels van logica. Ik weet niet goed wat ik hiermee moet. En in de toekomst moeten we dan beperken interpreteren als verdwijnt volkomen, ook in andere contexten? Welke definitie van het woord beperken moet ik hier gebruiken.
De syllabus en wetenschappelijke literatuur maken duidelijk: verplichte verzekering vermindert het risico op averechtse selectie, maar sluit het niet uit.
Ik weet niet helemaal of ik je punt goed begrijp, maar averechtse selectie doet zich niet voor op het moment dat iemand overstapt naar een andere verzekeraar. En een verplichting beperkt dit fenomeen.
Als een verzekeraar de goede risico's van een andere (kennelijk te dure) verzekeraar overneemt, noemen we dit toch gewoon marktwerking?
Binnen de context van deze heb ik denk ik wel punten gegeven voor leerlingen die aangaven dat goede risico's overstappen naar goedkopere verzekeringen als ze dat verder gewoon goed hebben uitgelegd, maar strikt genomen is dat natuurlijk niet juist.
Je geeft het volgende aan : Als een verzekeraar de goede risico's van een andere (kennelijk te dure) verzekeraar overneemt, noemen we dit toch gewoon marktwerking?
In voorgaande examens gingen vragen over averechtse selectie juist wel over klanten die overstapten van de ene verzekeraar naar de andere. Als je de keuze maakt om alleen uit de markt stappen te zien als averechtse selectie dan moeten we heel kritisch kijken naar toekomstige examens. Kiezen voor een andere verzekering is dan geen averechtse selectie, maar daar moet je dan wel heel helder over zijn.
Het andere punt is dat beperken iets anders is dan verdwijnen. Beperken laat de mogelijkheid voor averechtse selectie duidelijk open.
Wat jammer om te zien dat er weer massaal wordt geklaagd... Natuurlijk zijn er een paar technische onderdelen in het cv waarop leerlingen punten laten liggen — daar liggen zeker verbeterpunten. Maar los daarvan vind ik dat het examen leuke en gevarieerde contexten bevat. Bovendien was het zeker niet moeilijker dan vorig jaar.
Het lijkt erop dat sommige docenten moeite hebben met de creativiteit van de examenmakers. Maar laten we niet vergeten: dit is een vwo-examen. Dan mogen we van leerlingen verwachten dat ze ook in wat creatievere situaties hun inzicht kunnen toepassen. En zelfs met die creatieve insteek bevat het examen nog steeds genoeg standaard vragen waarop leerlingen goed kunnen scoren. Kijk alleen al naar opgave 6 — die had zo in een havo-examen kunnen staan.
N-term 1,2 lijkt me passend.
Het is jammer dat zo'n mooi vak en een bovenbouw lang werken aan het begrip daarvan wordt geëxamineerd met een examen met deze kwaliteit. Het doet, naar mijn inzicht, geen recht aan leerlingen die zich er goed op hebben voorbereid.
Ik reageer graag met drie punten:
1. Onzekerheid door onduidelijkheid
Door de vele, al eerder hier door collega's opgesomde fouten, onvolkomenheden of zaken die leerlingen de verkeerde richting in duwen, worden leerlingen onzeker en daardoor afgeleid van een goed antwoord.
Antwoorden die zij normaal zéker zouden geven, geven ze nu niet omdat ze denken:
* 'huh, moet ik hier nu 2x hetzelfde doen' (vraag 8 en 9);
* 'ik begrijp dit niet, want de doelstelling is onbekend, daar moet ik vast iets mee' (opgave IJssalon);
* 'de GV/GA-lijnen kunnen beide verschuiven, ik weet niet meer wat ik moet doen' (vraag 19);
* 'in vraag 19 stijgt de inflatie, hoezo zou in vraag 20 de CB dan de rente verlagen... dan zal ruimer monetair beleid wel een stijgende rente betekenen' (vraag 20);
* etc.
2. CV redeneert verder door dan de vraag
Daarbij doet het correctiemodel soms zaken, waarbij ik me afvraag of we wel kunnen of mogen verwachten dat een leerling zo ver doorredeneert, als de vraag of de stamtekst daar niet specifiek naar vraagt. Voorbeeld is vraag 16, waarbij vrijwel geen enkele leerling richting omzet/winst doorredeneert. De vraag vraagt daar dan ook helemaal niet naar. Maar zo zijn er meer voorbeelden.
3. 'Nog snel even gebruiken'
Mijn laatste frustratie: twee opgaven lijken nog op de plank te hebben gelegen en 'nog snel even gebruikt te moeten worden, voor het écht niet meer kan'. Daar waar de dekkingsgraad in het oude pensioenstelsel nog belangrijk was, wordt 'ie dat in het nieuwe stelsel niet meer. Dus in de methode ging de aandacht hier ook niet meer naar uit. Ja, het staat nog in de syllabus, maar het voelt niet oké om een opgave zo groots en voor veel punten op te hangen aan de dekkingsgraad. De tweede opgave waar ik dit gevoel krijg is opgave 4 met het GV/GA-model. Dat is passé en vervangen door IS-MB-GA. Maar het zit er toch nog even in. Het verweer van CvTE dat GV nog wel genoemd staat in de syllabus vind ik ook hier wat zwak. Willen we dit? Willen we zo examineren?
Een normering in lijn met de afgelopen jaren lijkt me niet te voorkomen - en geeft meteen aan: er rammelt van alles aan... Zonde wat de basis van het examen is eigenlijk best prima.
Ik sluit me hierbij aan. Ook al hoop ik op een hogere N-term voor mijn leerlingen, gezien de moeilijkheidsgraag van het examen zou ik het niet nodig vinden. Leuke onderwerpen en inderdaad het is VWO, we mogen ook wel wat van leerlingen verwachten.
Wat mij het meest stoort is dat het CV vraagt om super keurig geformuleerde antwoorden en denkstappen, terwijl de vragen zelf slordig zijn geformuleerd. Zo staat totale zorgkosten voor een jongere gedefinieerd, maar totale zorgkosten voor een land niet. Waarom moeten de jongeren die niet zo veel gebruikmaken van de zorg weten dat specialistische zorg duurder is? Ik snap dat surplus doelmatigheid meet, maar dat betekent niet dat doelmatigheid en surplus synoniemen zijn. Geen doelstelling bij vraag 12. Noemen van 2 nash evenwichten is 2 punten. Terwijl je dat als laatste vraag waar leerlingen met moeite aan toekomen plotseling wel moet uitleggen waar het evenwicht vandaan komt. Kortom zoals wel vaker blijkt uit de antwoorden van leerlingen dat ze snappen waar het over gaat, maar dat ze de punten niet krijgen, omdat het CV meer vraagt dan uit de vraag blijkt.
De contexten vond ik wel leuk. N-term 1,5
Je geeft het volgende aan : Als een verzekeraar de goede risico's van een andere (kennelijk te dure) verzekeraar overneemt, noemen we dit toch gewoon marktwerking?
In voorgaande examens gingen vragen over averechtse selectie juist wel over klanten die overstapten van de ene verzekeraar naar de andere. Als je de keuze maakt om alleen uit de markt stappen te zien als averechtse selectie dan moeten we heel kritisch kijken naar toekomstige examens. Kiezen voor een andere verzekering is dan geen averechtse selectie, maar daar moet je dan wel heel helder over zijn.
Het andere punt is dat beperken iets anders is dan verdwijnen. Beperken laat de mogelijkheid voor averechtse selectie duidelijk open.
Het punt is niet of we averechtse selectie zien als uit de markt stappen. Daar zou geen discussie over moeten zijn. Als er op de markt van zorgverzekeringen averechtse selectie plaatsvind, stoppen de goede risico's met verzekeren.
Als de (uniforme) premie van een verzekeraar hoger is dan die van de concurrent, stappen ook de slechte risico's over.
Ik heb zo niet paraat of dit bij eerdere examens anders werd bekeken. Is dat zo?
Reactie op examenopgave over wisselkoers tussen Curaçao en Aruba
Een reactie vanuit Curacao.
Goed dat het Caribisch deel van het Koninkrijk wordt meegenomen in een examenopgave – dat zorgt voor meer herkenning bij leerlingen hier. Toch wil ik graag een opmerking maken over hoe de situatie is weergegeven.
In de opgave lijkt het alsof de wisselkoers tussen Curaçao en Aruba kan veranderen door vraag en aanbod. Theoretisch gezien klopt dat binnen het economische model gegeven in de opgave, en het antwoord in het correctievoorschrift sluit daar logisch op aan.
Maar in de praktijk werkt het hier anders. Zowel Curaçao als Aruba hebben hun munt gekoppeld aan de Amerikaanse dollar. De wisselkoers ligt dus vast (1 USD = 1,79 XCG/AWG), en de centrale banken zorgen ervoor dat die koers ook zo blijft. De munten ‘zweven’ dus niet vrij, zoals het model in de opgave suggereert. Ook is de handel tussen de twee eilanden niet zo groot dat het, zelfs bij een flexibele koers, echt invloed zou hebben.
Dat verschil tussen theorie en praktijk kan verwarrend zijn – zeker voor leerlingen op de eilanden die weten dat de koers hier gewoon vastligt. Als het de bedoeling is om een theoretisch model uit te leggen, zou het helpen als er expliciet bij staat dat het om een fictieve of hypothetische situatie gaat. Maar dus niet over 2 bestaande landen die klaarblijkelijk een zwevende wisselkoers hebben in de opgave, terwijl dit niet zo is!
Kortom: mooi dat de eilanden worden genoemd, maar het zou nog beter zijn als daarbij ook rekening wordt gehouden met hoe het hier echt werkt.
Kan ik dan zeggen dat deze vraag niet gesteld had mogen worden?
Ik vond het examen slordig en soms onduidelijk, correctiemodel ook ietwat verwarrend. N = 1,4?
22 mei 2025
Aanvulling op mijn opmerking
Ik heb contact opgenomen met directeur CBCS, ofwel de centrale bank. Hij heeft de opgave gemaakt en aangegeven dat de opgave + correctie klopt, alleen het is niet de werkelijkheid. Zie ook mij 1e reactie hierboven.
Als er geld wordt weggehaald op Curacao en dat gaat naar Aruba, heeft dit geen effect op de koers. Die blijft voor beide AWG/XCG 1,79 voor 1usd. Naarmate ik hier langer over nadenk had deze vraag echt niet op deze manier gesteld had kunnen worden. Stel dat er in een opgave staat dat de euro is gekoppeld aan het Britse Pond, dan is dat toch ook heel vreemd.....!?
Eens met bovenstaande collega Saskia. Hoe kan je leerlingen, met dit CV, zo de maat willen nemen in het precies en nauwkeurig formuleren, terwijl vele vragen (en begeleidende informatie) ronduit slordig zijn opgeschreven (of op meerdere manieren gelezen kunnen worden)? Teleurstellend.
Door mijn leerlingen is het examen niet al te best gemaakt. Leerlingen die in het algemeen heel goed scoren op SE toetsen doen het bij dit examen teleurstellend slecht. De exactheid van het correctiemodel is hier ook debet aan. Ik vind de normantwoorden soms ronduit gezocht en formuleringen bevatten die mijn leerlingen echt niet noemen. Ik heb toch gemeend het correctiemodel zoveel mogelijk te volgen, soms icm met opmerkingen die hier of via het Vecon verslag gemaakt zijn. Ik vrees wel dat sommige docenten wel de ruimte opzoeken als het correctiemodel op deze manier is opgesteld waardoor de resultaten onvergelijkbaar worden.
Dank voor je transparantie. Maar ik mag toch hopen dat je deze scores inmiddels hebt aangepast, of nog zult aanpassen na het ontvangen van het VECON verslag. Anders bezorgt de tweede corrector alleen maar een hoop extra werk.Ik weet niet helemaal of ik je punt goed begrijp, maar averechtse selectie doet zich niet voor op het moment dat iemand overstapt naar een andere verzekeraar. En een verplichting beperkt dit fenomeen.
Als een verzekeraar de goede risico's van een andere (kennelijk te dure) verzekeraar overneemt, noemen we dit toch gewoon marktwerking?
Binnen de context van deze heb ik denk ik wel punten gegeven voor leerlingen die aangaven dat goede risico's overstappen naar goedkopere verzekeringen als ze dat verder gewoon goed hebben uitgelegd, maar strikt genomen is dat natuurlijk niet juist.
Wat jammer om te zien dat er weer massaal wordt geklaagd... Natuurlijk zijn er een paar technische onderdelen in het cv waarop leerlingen punten laten liggen — daar liggen zeker verbeterpunten. Maar los daarvan vind ik dat het examen leuke en gevarieerde contexten bevat. Bovendien was het zeker niet moeilijker dan vorig jaar.
Het lijkt erop dat sommige docenten moeite hebben met de creativiteit van de examenmakers. Maar laten we niet vergeten: dit is een vwo-examen. Dan mogen we van leerlingen verwachten dat ze ook in wat creatievere situaties hun inzicht kunnen toepassen. En zelfs met die creatieve insteek bevat het examen nog steeds genoeg standaard vragen waarop leerlingen goed kunnen scoren. Kijk alleen al naar opgave 6 — die had zo in een havo-examen kunnen staan.
N-term 1,2 lijkt me passend.
Helemaal mee eens. Ook ik ben kritisch, maar heel veel vragen waren prima te doen als je gewoon had geleerd. Daarbij komt )ik weet dat ik mij nu op glad ijs beweeg' dat niet elke docent zelf de stof voldoende beheerst. Het komt elk jaar weer voor dat je een eerste corrector moet uitleggen hoe een onderwerp in elkaar zit (nee, een gevangenendilemma betekent NIET dat allebei de spelers ´niet de beste uitkomst hebben´ er is een andere uitkomst mogelijk waar ze er allebei op vooruit kunnen gaan)´