Lastig. Doelmatigheid gaat over de omvang van het totale surplus, terwijl de normantwoorden inzoomen op het toenemen van het consumentensurplus door lagere premies. Maar die lagere premies zorgen juist weer voor een lager producentensurplus. Dus het is maar de vraag of het totale surplus hierdoor groter wordt. Maar goed, er staat 'kan vergroten' en niet vergroot, dus misschien hoeven we het niet zo absoluut tegen elkaar af te wegen.

Het consumentensurplus kan ook toenemen omdat een consument nu een verzekering afsluit die beter past bij zijn of haar wensen tegen de scherpste premie. Daarvoor hoeven niet persee de premies omlaag maar door de informatie kan een consument al een keuze maken waarbij de consument meer surplus ervaart. 

Vrijwel alle leerlingen hebben het helemaal niet over lagere prijzen, maar over het gegeven dat consumenten zo betere informatie krijgen over de inhoud van de verzekeringen, en dus beter een verzekering kunnen kiezen die bij hun specifieke behoeften past, waardoor de doelmatigheid verbeterd.

Zo had ik in eerste instantie ook zelf ten dele geredeneerd. 
maar in de syllabus staat bij D3.4 dat de omvang van het totale surplus de maatstaf is voor economische doelmatigheid van de economische uitkomst.

Wat ik dan vervelend vind is dat alleen doelmatigheid wordt gebruikt als term in de vraag. En niet economische doelmatigheid. Nu zet het bijna al mijn leerlingen op een heel antwoordpad. En mijzelf trouwens ook. Dus veel meer richting transactiekosten en richting meer concurrentie en daardoor een lagere prijs en meer aanbod.

Wat heer Oldenbeuving schrijft kom ik ook veel tegen. Is dat voldoende voor 1 punt?

Volgens mij kunnen we wel concluderen dat een lagere premie tot een toename van het totale surplus zou leiden. De vraag gaat immers uit van een oligopolistische markt, waardoor we weten dat de huidige prijs als gevolg van marktmacht te hoog zal zijn om maximale welvaart te bereiken. Marktmacht zorgt voor welvaartsverlies, dus een lagere premie door meer concurrentie beweegt de markt in de richting van het marktevenwicht bij volkomen concurrentie en dus in de richting van meer totaal surplus.

Echter ben ik het wel eens met heer Oldenbeuving dat een lagere premie geen voorwaarde hoeft te zijn voor een toename van de doelmatigheid. Een betere "match" tussen verzekerden en verzekeringen kan ook welvaartsverhogend werken, zelfs als de premies niet veranderen (omdat consumenten nu makkelijker kunnen kiezen voor de verzekering waarbij hun maximale betalingsbereidheid het hoogst is).

goed punt.

Maar als iets welvaartsverhogend werkt kun je er toch vanuit gaan dat het CS stijgt? Dus dan is dat toch gewoon goed, of missen ze dan het tweede punt omdat CS niet benoemd wordt?

Moet de leerling het begrip (consumenten)surplus benoemd hebben voor dat tweede punt??

Alhoewel ik het waardeer dat er meerdere voorbeeldantwoorden gegeven zijn, hebben deze overeenkomstig dat ze een vrij technische benadering van de zaak door leerlingen vereisen. Verder snap ik dat het woord 'doelmatigheid' dit als een soort Pavlov reactie zou moeten afdwingen bij leerlingen als we ze met alle examenfoefjes toerusten (als we dat met z'n allen zouden willen), maar het cv biedt weinig ruimte voor andersoortige antwoorden.

Wat te denken van antwoorden als:

"De opkomst van vergelijkingssites vergroot de transparantie op de zorgverzekeringsmarkt, waardoor consumenten (in minder tijd) beter geïnformeerde keuzes kunnen maken die mogelijk beter aansluiten bij hun behoeften. Ook ontstaat door de toegenomen transparantie meer concurrentie tussen zorgverzekeraars om hun aanbod aantrekkelijker te maken en efficiënter te werk te gaan. Het voorgaande leidt tot een doelmatigere werking van de markt."

"Vergelijkingssites zijn een middel dat vragers in staat stelt om makkelijker of sneller aanbod vinden dat past bij hun behoeften. Om die reden is het goed mogelijk dat er door de opkomst van de vergelijkingssites meer (aanvullende) verzekeringen worden afgesloten. Tevens hebben aanbieders een prikkel om hun aanbod te verbeteren in termen van kwaliteit of vindbaarheid. Het voorgaande zou kunnen maken dat de doelmatigheid op de markt vergroot." 

Is dit allemaal op grond van artikel 3.3. van het CV goed voor een deel van de punten? Ik heb er in ieder geval veel moeite mee om het direct 0p te geven omdat het niet langs de route van concurrentie --> premie --> CS/TS --> doelmatigheid gaat.

Dat zijn dan toch ook antwoorden in de geest van het beoordelingsmodel zoals in 3.3 genoemd. Gaan we echt zo moeilijk doen en dergelijke antwoorden fout rekenen?!

Inderdaad herkenbaar (wat meneer Oldenbeuving schrijft), komt ontzettend veel voor. Is dat voldoende om 1 punt toe te kennen?

Ik hou het voorlopig maar even op 0 punten maar wil deze vrijdag wel graag bespreken.

Volgens mij wordt er bij deze redenering geen rekening gehouden met het feit dat de verzekering verplicht is. Hierdoor zal een lagere premie niet leiden tot meer verzekerden. Surplus zal dus alleen verschuiven van producent naar consument...

Ik dacht dat de examenmakers bij deze vraag doelden op meer concurrentie, waardoor bedrijven kostenefficiënter te werk gaan, waardoor de aanbodlijn naar rechts/beneden verschuift en het totale surplus zal stijgen. Mijn probleem met deze vraag was dan, behalve dat hij nogal vergezocht is, wel dat deze in principe grotendeels gelijk is aan de vraag over marktwerking in de context van pensioenen...

Citeren werkt niet: in bovenstaande doel ik op deze reactie van Ivo:

Volgens mij kunnen we wel concluderen dat een lagere premie tot een toename van het totale surplus zou leiden. De vraag gaat immers uit van een oligopolistische markt, waardoor we weten dat de huidige prijs als gevolg van marktmacht te hoog zal zijn om maximale welvaart te bereiken. Marktmacht zorgt voor welvaartsverlies, dus een lagere premie door meer concurrentie beweegt de markt in de richting van het marktevenwicht bij volkomen concurrentie en dus in de richting van meer totaal surplus.

Ben het wel eens dat het niet een examenfoefje moet worden. Doelmatigheid betekent 'met zo min mogelijk middelen/kosten/inspanningen een bepaald doel bereiken'. In die zin kunnen consumenten met vergelijkingssites makkelijker een geschikte verzekering vinden en is dat dus doelmatiger. 

↑

Volgens mij wordt er bij deze redenering geen rekening gehouden met het feit dat de verzekering verplicht is. Hierdoor zal een lagere premie niet leiden tot meer verzekerden. Surplus zal dus alleen verschuiven van producent naar consument...

Ik dacht dat de examenmakers bij deze vraag doelden op meer concurrentie, waardoor bedrijven kostenefficiënter te werk gaan, waardoor de aanbodlijn naar rechts/beneden verschuift en het totale surplus zal stijgen. Mijn probleem met deze vraag was dan, behalve dat hij nogal vergezocht is, wel dat deze in principe grotendeels gelijk is aan de vraag over marktwerking in de context van pensioenen...

Eens met jouw eerste opmerking, erg scherp. Surplus zal door lagere premies inderdaad alleen verschuiven van producent naar consument doordat een verzekering verplicht is. Wel kan het totale surplus stijgen door een betere match tussen consument en verzekering.

Ik heb moeite om deze vraag goed na te kunnen kijken. 

In het cv staat: "een juist antwoord bevat". Dit geeft volgens mij aan dat dit elementen zijn die genoemd moeten worden en het dus niet geïnterpreteerd kan worden als: "een voorbeeld van een juist antwoord". In het antwoord van lln moet er dus iets gezegd worden over de hoogte van de premie en de koppeling tussen premie en totaal surplus. 

Inhoudelijk vind ik dit discutabel. Immers, er is hier sprake van een heterogeen en niet van een homogeen goed. Concurrentie kan ook plaatsvinden op het gebied van kwaliteit. Zo beweert een leerling van mij dat zorgverzekeringen betere voorwaarden voor de consument moeten bieden door de toegenomen transparantie. 

Inhoudelijk een goed antwoord, maar volgens cv kan ik hier helaas geen punten voor geven. Ik hoop dat het vecon verslag duidelijkheid over kan geven en ik ben benieuwd naar jullie mening.  

Ik ben nog een keer door vraag 5 heen aan het gaan. Dat het surplus verwoord moet zijn voor ds2 is helder. Ik heb veel leerlingen die schrijven dat door de vergelijkingssite de consumenten een verzekering kunnen vinden die beter bij hen past / die het voordeligst is / die de laagste prijs heeft. Je mist dan het concurrentie-element, waardoor ik vooralsnog voor dat soort antwoorden 0p gegeven heb. Ik wilde even polsen of dat volgens jullie ook de juiste gedachtegang is of dat er toch een eerste deelscore voldoende in zit. (Er hoeven in mijn ogen ook helemaal geen lagere premies te komen, zorgverzekeraars beconcurreren elkaar volgens mij ook vooral door de inhoud van de pakketen en service aan te passen, waardoor er een lagere premie ontstaat, maar voor een uitgekleed product is mijn betalingsbereidheid ook lager...).

jeetje... loop aardig vast met deze vraag.

volgens mij zorgt het verplichte karakter van de verzekering ervoor dat de Q vooraf vast staat. een verandering van premie zou dan volgens mij louter een trade-off zijn tussen consumenten en productensurplus. om het totale surplus te vergroten zou dus een verschuiving van de Qv functie of Qa functie naar rechts moeten optreden. 

het cv lijkt vooral te sturen op verlagen van de premie (wat dus volgens mij foutief is, want niet relevant bij een vaste Q en daardoor niet tot een totale surplus toename gaat leiden) waardoor volgens mij de ds1 iets eerder gegeven mag worden, (lagere kosten volgens mij voldoende, want Qa verschuift dan naar rechts, groter surplus, voorbeeld antwoord 2 zie ik niet waarom dat juist zou zijn, behalve als meer concurrentie zorgt voor lagere kosten, voorbeeld antwoord 3 mooi voorbeeld volgens mij van verschuiving Qv)

weet nu niet hoe na te kijken, vecon verslag geeft geen verdere informatie, wordt dus even met vakcollega overleggen en zelf keuze's maken, baal daarvan aangezien dat arbitraider voelt dan wanneer er uniformiteit is door een duidelijk CV/vecon.

Bijzonder, inderdaad: Q staat vast omdat iedereen verplicht verzekerd is.
De beschreven trade-off leidt dan niet tot een hoger totale surplus (doelmatigheid).

Ook bijzonder: voor deelpunt 1 moet de hoogte van de premie genoemd worden,
en in voorbeeldantwoord 3 van het CvTE op pagina 7 komt dit element niet voor... 

↑

Ik ben nog een keer door vraag 5 heen aan het gaan. Dat het surplus verwoord moet zijn voor ds2 is helder. Ik heb veel leerlingen die schrijven dat door de vergelijkingssite de consumenten een verzekering kunnen vinden die beter bij hen past / die het voordeligst is / die de laagste prijs heeft. Je mist dan het concurrentie-element, waardoor ik vooralsnog voor dat soort antwoorden 0p gegeven heb. Ik wilde even polsen of dat volgens jullie ook de juiste gedachtegang is of dat er toch een eerste deelscore voldoende in zit. (Er hoeven in mijn ogen ook helemaal geen lagere premies te komen, zorgverzekeraars beconcurreren elkaar volgens mij ook vooral door de inhoud van de pakketen en service aan te passen, waardoor er een lagere premie ontstaat, maar voor een uitgekleed product is mijn betalingsbereidheid ook lager...).

Ik vind dat "door de vergelijkingssite de consumenten een verzekering kunnen vinden die beter bij hen past / die het voordeligst is / die de laagste prijs heeft." zeker een punt waard is, omdat het volgens mij overeenkomt met het laatste voorbeeldantwoord. Een dergelijke redenatie zonder het expliciet benoemen van consumentensurplus is wat mij betreft 1p waard.

Volgens mij is dat niet voldoende voor het eerste punt omdat er niet het aspect concurrentie leidt tot lagere prijs uitgewerkt staat. Het derde normantwoord is inderdaad niet consistent met de lagere premies maar gaat in op de transactiekosten / betalingsbereidheid. Het hiervoor gegeven antwoord gaat daar ook niet op in. Ik heb voor antwoorden mbt het beter passen van de verzekering bij de behoeftes of tegen betere voorwaarden e.d. dus maar 0 punten toegekend.

↑

↑

Ik ben nog een keer door vraag 5 heen aan het gaan. Dat het surplus verwoord moet zijn voor ds2 is helder. Ik heb veel leerlingen die schrijven dat door de vergelijkingssite de consumenten een verzekering kunnen vinden die beter bij hen past / die het voordeligst is / die de laagste prijs heeft. Je mist dan het concurrentie-element, waardoor ik vooralsnog voor dat soort antwoorden 0p gegeven heb. Ik wilde even polsen of dat volgens jullie ook de juiste gedachtegang is of dat er toch een eerste deelscore voldoende in zit. (Er hoeven in mijn ogen ook helemaal geen lagere premies te komen, zorgverzekeraars beconcurreren elkaar volgens mij ook vooral door de inhoud van de pakketen en service aan te passen, waardoor er een lagere premie ontstaat, maar voor een uitgekleed product is mijn betalingsbereidheid ook lager...).

 

Ik vind dat "door de vergelijkingssite de consumenten een verzekering kunnen vinden die beter bij hen past / die het voordeligst is / die de laagste prijs heeft." zeker een punt waard is, omdat het volgens mij overeenkomt met het laatste voorbeeldantwoord. Een dergelijke redenatie zonder het expliciet benoemen van consumentensurplus is wat mij betreft 1p waard.

 

In voorbeeldantwoord 3 staat volgens mij dat ze dan wel de betalingsbereidheid moeten benoemen. Ik heb ook veel van bovengenoemde antwoorden maar ze conform het cv toch maar 0p gegeven. Of zie ik iets over het hoofd waardoor ze toch het eerste dp kunnen krijgen?

Eens met Ivo. Het CV laat dit ook toe op basis van het derde voorbeeldantwoord en het is economisch gezien correct; surplus stijgt, want verschil tussen betalingsbereidheid en prijs neemt toe. Dat kan inderdaad bereikt worden door een lagere prijs/premie, maar ook met een hogere betalingsbereidheid. Moet inderdaad wel surplus genoemd worden en het moet duidelijk zijn waarom dat surplus groter is (dus verwoording van betalingsbereidheid). 

Het lijkt of het totale surplus alleen kan veranderen als de kosten dalen (lagere MK-lijn en 1e antwoord), betalingsbereidheid stijgt (3e antwoord). Maar als het gaat om een verplichte verzekering kan je niet echt stellen dat er een verplaatsing van producentensurplus naar consumentensurplus is door een verlaging van de prijs. Hoewel dat misschien wel kan als het een verplichte verzekering is, je zou kunnen zeggen dat als je meer moet betalen dan je betalingsbereidheid je een negatief consumentensurplus hebt, en dat negatieve surplus wordt kleiner en dan heb je wellicht wel een antwoord... Oftewel: rare vraag want waarom hebben we het over een consumentensurplus met iets dat je verplicht moet kopen? Lijkt een beetje geforceerd. Zo jammer en een gemiste kans om misbruik van marktmacht wel fatsoenlijk in een examen te verwerken.

Meer transparantie en daardoor beter bij de behoeften aansluitende keuzemogelijkheden blijven mijns inziens, de hele discussie volgend, nog steeds goed voor 1 punt. Als je het heel technisch maakt: daardoor de neemt de betalingsbereidheid toe (voor een product wat goed bij jou past heb je meer geld over) en neemt het consumentensurplus toe. Dat tweede deel schrijft geen leerling op (waarom zou hij/zij ook; met de syllabus uit het hoofd geleerd worden, of moeten ze economisch inzicht verwerven?).

Ik beoordeel hem nu zo:

- Deelpunt 1 voor een lagere premie of een hogere betalingsbereidheid (uiteraard met een verklaring daarvoor)

- Deelpunt 2 voor een toename van CS en/of PS voor deelpunt 2.

Desondanks kan ik maar weinig punten uitdelen bij deze vraag en moeten wij dat begrip Doelmatigheid nog maar eens scherper behandelen in onze lessen.

Ik blijf het flauw vinden dat bij de tweede deelscore een hoger (consumenten) surplus noemen verplicht is. Doelmatigheid is met zo weinig mogelijk middelen een bepaald doel bereiken. Dus ik vind het expliciet benoemen van het CS overbodig en een flauw trucje.